Browsed by
Category: Beeldende kunst

Vanuit de lijn en vanuit de vlek

Vanuit de lijn en vanuit de vlek

arno-kramer-tek-2014-016
Arno Kramer. Tekening, 2016

(BOS) Kunstenaar en docent Gouke Notebomer leerde tijdens zijn leven de studenten van Academie Minerva in Groningen tekenen. Niet alleen met potlood een vorm schetsen als oefenmateriaal voor een uiteindelijk schilderij, maar tekenen als doel op zich. Om vervolgens te ontdekken dat het zetten van een lijn, breed, dun, grijs of zwart, meanderend, recht of krom, een avontuur op zich is. Dat een potloodlijn een verhaal kan vertellen en een boeiend spoor kan trekken op een wit of getint stuk papier. Ineens werd de lijn zelf een vorm. Op dezelfde manier gebruikte je dergelijke lijnen ook om model te tekenen, een portret, een voorwerp of een landschap, een abstracte compositie.
Of we leerden met krijt of houtskool tekenen. Niet vanuit de lijn, maar vanuit de vlek. Hoe je heel schilderachtig kunt tekenen waarbij uit lichte en donkere tonen vormen worden geboren. De manier en de techniek van het tekenen is dus minstens zo boeiend als het bereiken van een mooi eindbeeld. De magie van vingers die met een voorwerp een patroon krassen op een ondergrond, is een van de oudste, meest menseigen manieren om te laten zien dat je bestaat.
Gek genoeg leer je niet meer tekenen op kunstacademies, hoogstens als middel, maar niet meer als doel. Toch zijn er jonge kunstenaars die het avontuur aangaan en zelfstandig het hoogste niveau van tekenen bereiken, zoals Barbara Helmer uit Rotterdam die kan toveren met een potlood en bij wie je alle mogelijkheden van het materiaal kunt ontdekken. Haar tekeningen, abstract of figuratief, bestaan uit potloodlijnen en krassen waarbij het potlood soms als een donszacht penseeltje wordt gebruikt.
Arno Kramer wordt door de meeste jonge tekenaars als een groot voorbeeld gezien met zijn monumentale aan arte povera verwante wnadgrote tekeningen. En dan is er nog Juul Krayer uit Assen, een kunstenaar die virtuoos met lijnen en spatten in de weer is en de expressieve mogelijkheden van het materiaal in dienst stelt van haar verhaal. En er zijn houtskoolkunstenaars, zoals de Rotterdamse Renie Spoelstra bij wie het houtskool de prachtigste, duistere voorstellingen kan creëren.
Het tekenen is verre van dood. Virtuositeit en vakmanschap houdt het levend. En dan zijn er nog enkele musea, zoals De Buitenplaats in Eelde die af en toe zo’n grote tekenaar een podium biedt. Het zou alleen meer moeten gebeuren en op meer plaatsen. Tenslotte haalden de door ons bewonderde grote kunstenaars en beeldhouwers uit het verleden hun kracht uit een grondige kennis van de tekentechniek.

Deze tekst verscheen ook
in het sept/okt nummer
van de KunstKrant 2018

Koortsachtig aan het werk

Koortsachtig aan het werk

Paula_Modersohn-Becker_015
Moorkanal mit Torfkähnen (ca 1900) tempera op karton (36x51cm)

(BOS) In Museum Twenthe in Enschede is tot en met 12 augustus 2018 een tentoonstelling te zien met werk van de Duitse expressioniste Paul Modersohn-Becker (1876-1907). De nadruk ligt op de Parijse jaren van de in Worpswede werkende en wonende kunstenaar. Tussen 1900 en 1907 verbleef ze vier keer in de Franse hoofdstad, dat toen het centrum was van de Europese vernieuwing in de kunsten. Haar leven was dramatisch kort, ze stierf op 31-jarige leeftijd in het kraambed.

Alsof ze dat voorvoelde, werkte ze vanaf 1898 koortsachtig aan haar ontwikkeling. Als keurig opgevoed meisje uit een gezin in Bremen, verhuisde ze naar de kunstenaarskolonie in Worpswede waar het vreemde veenlandschap de belangrijkste inspiratiebron vormde. Ze wilde niet de schoonheid van het Worpsweder landschap schilderen, dat deden haar mannelijke collega’s al. Het ging haar om het karakter der dingen, het leven van de arme bevolking, turfstekersgezinnen, vrouwen en kinderen die onlosmakelijk onderdeel waren van hun primitieve wereld. Geboorte, bloei en dood.

Paula Modersohn-Becker was bevriend met de beeldhouwer Clara Westhof en met de onconventionele dichter Rainer Maria Rilke. Ze trouwde in 1901 met de Worpsweder schilder en weduwnaar Otto Modersohn, voor wiens dochtertje ze zorgde. Het afgelegen leven in Worpswede begon haar echter al snel te benauwen. Ze wilde meer, weg uit het drukkende gezinsleven, weg van de ontmoedigende kritiek van haar Worpsweder collega’s die weinig van haar manier van schilderen begrepen. Clara Westhof was naar Parijs vertrokken om op de beeldhouwschool van Rodin te studeren. Dat was voor Paula Modersohn-Becker het signaal. Op nieuwjaarsavond 1900 stapte ze in de trein naar Parijs en logeerde bij Clara in een hotel aan de Boulevard Raspail.

Tijdens de vier verblijven in Parijs huurdeze een atelierruimte en stapte hongerig en dorstig de ene kunsthandel na de andere binnen waar ze voor het eerst Cézannes en Gauguins zag. Ze keek met open mond in het Louvre rond, volgde modelschilderlessen aan de Académie Julian, maakte kennis met Egyptische Fayoumportretten en Indische sculpturen, deed allerlei ideeën op. Haar stijl veranderde, haar composities werden robuuster, monumentaler. Haar werk kreeg meer focus en nog meer uitdrukkingskracht. De prachtige manier waarop ze altijd pasteus en gelaagd werkte werd nu aangevuld met een groeiend zelfbewustzijn en de overtuiging dat ze eindelijk op de weg was beland die ze altijd al had willen gaan. Het zijn juist die spannende Parijse jaren en de metamorfose die dat bewerkstelligde waar in het Rijksmuseum Twenthe de naduk op wordt gelegd.

Dit artikel werd gepubliceerd in
de KunstKrant juli/augustus 2018

Het zwijgen van de sfinx

Het zwijgen van de sfinx

Neo Rauch - Schopfer - 2002Neo Rauch: ‘Schöpfer’ (2002) olieverf op doek. copyright: 2018 – Museum De Fundatie, Zwolle

(BOS) Waar gaan de schilderijen van de in zijn land bejubelde Duitse kunstenaar Neo Rauch over? Raadsels worden ze genoemd. Toverdoeken. Dat is nogal wat. Zijn stijl doet sterk denken aan science fiction stripverhalen uit de jaren ’40 en ’50 over vliegende schotels en totalitaire regimes in een robotmaatschappij. In zijn latere, kleurige werk krijgt een romantisch verontrustende atmosfeer de overhand. Abstracte kunst en figuratie ontmoeten elkaar en de spanning die daaruit ontstaat mondt uit in een visuele rondedans. Alles ziet er min of meer herkenbaar uit, maar als totaal toont het een vreemde wereld waarbij we, als we voor zijn schilderijen staan, vergeefs zoeken naar een verband, naar betekenis, naar het waarom.

Over de betekenis en het waarom laat de weinig spraakzame en verlegen Neo Rauch (Leipzig, 1960) zich liever niet uit, zo werd duidelijk tijdens de persconferentie waar hij vragen beantwoordde. In zijn présence straalt hij dezelfde sfinx-achtigheid uit die ook zijn werk kenmerkt. Zijn oudste schilderij op de tentoonstelling in Museum De Fundatie uit 1993, heet Dromos. Dromos is in de Egyptische mythologie de door sfinxen geflankeerde weg naar de tempel.

Aan het interpreteren van zijn werk heeft Neo Rauch een grote hekel en het doet zijn kunst ook geen recht. Hij zit als kunstenaar nu eenmaal in de positie om een sfinx te zijn. Het avontuur en het genoegen van het kijken naar het werk van Neo Rauch zit er dan ook vooral in om het te ondergaan, meer op je gevoel te vertrouwen dan op je kennis en inzicht. Niet vaak zien we nog kunst waarin het raadsel de hoofdrol speelt. Oog in oog met dat raadsel staan, is de beste manier om het oeuvre van Neo Rauch te ervaren. Er is genoeg waar we iets mee kunnen, de mensfiguren in historische kleding, de verwijzingen naar de Europese geschiedenis, de politiek, de kunst- en literatuurgeschiedenis. Neo Rauchs eigen voormalige Oost-Duitse wereld schemert door alles heen.

Voor Neo Rauch gaat het uitsluitend om het beeld als zelfstandig fenomeen. Hij zegt zijn dromen als inspiratiebron te nemen en zoals in dromen en fantasie alles mogelijk is, zo is de figuratie van zijn werk één en al verbeelding. Uit deze verbeelding is het weefsel van zijn droomwerkelijkheid opgebouwd. Als kijker nemen we de weg naar zijn kunsttempel, terwijl de sfinxen links en rechts er het zwijgen toe doen.

‘Dromos’, 65 schilderijen van Neo Rauch. Museum de Fundatie, Zwolle. Open: di t/m zo 11-17 uur. T/m 3 juni. www.museumdefundatie.nl

Deze tekst verscheen eveneens in het Dagblad van het Noorden.

Het trillen van de lucht – Jongkind & Vrienden

Het trillen van de lucht – Jongkind & Vrienden

Visualia 1184 Clair de Lune boven Dordrecht - 1876Johan Barthold Jongkind: ‘Maanlicht boven een gracht in Dordrecht’ (1876).
www.pinterest.nl

(BOS) Tegen middernacht ziet het Wantij bij Dordrecht vanuit de hotelkamer in Villa Augustus er geheimzinnig uit. Maanlicht brengt schitteringen aan over het rimpelende water dat zich uitstrekt tot aan de duistere horizon waar Rotterdam moet liggen. Daar in Dordrecht schilderde Johan Barthold Jongkind (1819-1891) een groot aantal atmosferische maanlichtlandschappen en stadsgezichten. We zien ze op de tentoonstelling ‘Jongkind & Vrienden’ in het Dordrechts Museum, temidden van werk van Franse collega’s als Boudin, Pissarro, Monet en Sisley.

Die maakten vanaf 1846 kennis met Jongkinds Hollandse landschappen, waar ze diep van onder de indruk waren. Later zou een aantal van hen naar Nederland komen om het schilderkunstige geheim ervan te doorgronden, de waterige atmosfeer, het trillen van de lucht in zon- en maanlicht, de pittoreske stadjes waaronder het rommelig maar schilderachtig gebouwde Dordrecht aan het water.

Je zou denken dat Jongkind daar in nachtelijke uren zijn maanlichtlandschappen zat te schilderen. Maar hij had van zijn beroemde leraar Andreas Schelfhout geleerd dat je buiten tekent, maar binnen dient te schilderen. Zijn landschappen ontstonden dus allemaal in het atelier.

Naast de maanlichtlandschappen hangen de Franse schilderijen van Jongkind van Normandië en Parijs. Je zou verwachten dat hij daarin de stijl van zijn Franse collega’s had overgenomen, maar het was juist andersom. Zijn steeds lossere toets werd een voorbeeld voor de realistisch schilderende Fransen. Maar ook zijn voorkeur voor alledaagse taferelen werd nagevolgd. Die rare Jongkind schilderde namelijk geen hoogverheven taferelen, maar de veranderingen die in Parijs plaatshadden, zoals de afbraak van de oude buurten en de bouw van de brede boulevards. Hij schilderde de werkzaamheden aan de zanderige Seineoevers die in geplaveide kades veranderden.

Zijn Franse vrienden namen ook zijn atmosferische toets over, de schitteringen van zonlicht in water en lucht in toetsjes en veegjes die alles doen tintelen. Monet die pas in in 1872 zijn ‘Impressie van een zonsopgang’ schilderde en daarmee de aanzet tot het Impressionisme zou hebben gegeven, schreef dat Jongkind zijn ware leermeester was. ‘Aan hem heb ik heb ik de definitieve vorming van mijn manier van kijken te danken.’

Op de tentoonstelling in Dordrecht, maar ook in het Amsterdamse Van Gogh-museum op de expositie ‘Nederlanders in Parijs 1789-1914’ zie je dat met je eigen ogen gebeuren. Het is dé verrassing op beide tentoonstellingen. Wat is immers Franser dan het Impressionisme? Laat dat nou juist een Hollandse uitvinding zijn.

‘Jongkind & Vrienden’. Dordrechts Museum, Dordrecht. T/m 27 mei 2018 www.dordrechtsmuseum.nl
‘Nederlanders in Parijs 1789-1914. Van Gogh Museum, Amsterdam. T/m 7 januari 2018. www.vangoghmuseum.nl

Het vrouwelijk universum van Rosa Loy

Het vrouwelijk universum van Rosa Loy

IMG_3839
Stroomdal, caseïne op doek (ong. 30 x 35 cm) 2012

(HONDERS) De tentoonstelling ‘Bilder Bergen’ van Rosa Loy in het Drents Museum hangt  sinds 24 september in de Abdij Kerk en komt daar prachtig tot z’n recht. Alleen dacht ik wel even met spijt, wat jammer dat deze expositie niet in Museum De Buitenplaats in Eelde plaatsheeft. Daar zou het nóg beter tot z’n recht komen.

Rosa Loy werkt op groot formaat, de schilderijen zijn kleurig en erg goed van compositie. Doordat ze binnen één schilderij vaak wisselt van perspectief krijg je geregeld de associatie met een droom. Opvallend is de afwezigheid van mannen, een kleine uitzondering daargelaten. Voor de verandering spelen mannen een bijrol, in de vorm van kleine wezentjes met fallische mutsjes. Of een man die opgaat in de stam van een boom.
Rosa Loy is samen met haar echtgenoot Neo Rauch één van de vertegenwoordigers van de Leipziger Schule. Op de Academie die zij volgde in Leipzig werd toentertijd nog op een traditionele manier kunst onderwezen, met veel aandacht voor technische vaardigheden. Zo werk Rosa Loy met caseïneverf die zij zelf vervaardigt. Een wateroplosbare substantie die van melkeiwit wordt gemaakt.
Melkproteïne wordt opgelost in water en daar wordt ammoniumcorbonaat aan toegevoegd. Dat wordt, samen met een druppeltje olie vermengd met pigment.

Een schilderij is voor Rosa Loy in de eerste plaats een abstracte compositie. En als ze begint met een schilderij kiest ze een bepaald palet van kleuren, die meestal gerelateerd zijn aan een seizoen. Pas daarna ontstaan de figuren. Mens, dier en natuur zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Langs al deze schilderijen lopend merk ik dat ik zin krijg om zelf aan de slag te gaan. Het is inspirerend, het is anders dan alles wat ik tot nu toe gezien heb. Het is supervrouwelijk werk. Dit gaat over sterke vrouwen die actief zijn. Het is dromerig zonder dat het zoet is. Het is nergens gekunsteld, ze gebruikt geen maniertjes… nee, dit is iemand die in staat is vanuit haar verbeelding te werken. Ik ben er diep van onder de indruk. Haar vakmanschap zet ze in om prachtige schilderijen te maken waarvan je niet denkt: ‘wat knap gemaakt’. Haar schilderijen laten zich lezen als verhalen, die door iedereen weer anders geïnterpreteerd worden. Je vermoedt dat er iets mee bedoeld wordt, maar je weet het niet zeker. Juist het feit dat je je afvraagt, wat zie ik hier nu precies, zorgt ervoor dat je ernaar blijft kijken.

Rosa Loy ‘Bilder Bergen’ 
Drents Museum
t/m 18 maart 2018

Alles is bezield

Alles is bezield

rosa loy Im Holz (In the Wood) 2010, caseïne op doek
Rosa Loy: Im Holz (In the Woods) 2010 – caseïne op doek.

(BOS) De Duitse beeldend kunstenaar Rosa Loy (Zwickau, 1958) wijdt zich aan het mysterie vrouw, zoals ze het zelf omschrijft. In haar schilderijen beeldt ze uitsluitend vrouwen uit, die staan of zweven of elkaar omstrengelen. Haar werk is vol symboliek, vaak met bloemen en planten die verraden dat ze evenals als haar ouders, ooit hovenier is geweest. Haar eigen tuin is dan ook een belangrijke inspiratiebron. Haar moeder was als schilder een rolmodel voor haar kunstenaarschap.

De naam Rosa Loy deed bij mij geen lampje branden, maar in Duitsland wordt ze samen met haar echtgenoot, de beroemde schilder Neo Rauch, gezien als een sterrenpaar op het gebied van de eigentijdse kunst. Hun werk wordt bejubeld, hun foto’s en interviews verschijnen in ontelbare kranten en magazines.
Mooie mensen om te zien, interessante mensen door wat ze vertellen over elkaar en hun werk. Soms schilderen ze samen aan één schilderij of schenken elkaar hun schilderijen. Evenals Neo Rauch schildert Rosa Loy verontrustende, surreële en symbolische voorstellingen in een stijl die tot de Neue Leipziger Schule behoort, figuratief, allegorisch en met nadrukkelijke abstracte elementen.

Ze werken in hun aanpalende ateliers in een oude katoenspinnerij in Leipzig en komen geregeld bij elkaar langs om elkaars werk te becommentariëren, ‘om er de final touch aan te verlenen’, zoals Neo Rauch dat noemt. Van concurrerende gevoelens hebben ze geen last.

De onderwerpen en de stijl van Rosa Loy doen enigszins denken aan het werk van Frida Kahlo, in de vrouwenthema’s en de raadselachtige symboliek. De idyllische manier waarop ze vrouwen vormgeeft wekt associaties met die van Leonor Fini. Voor haarzelf zijn Italiaanse fresco’s een bron. Balthus noemt ze ook. Maar ze staat open voor alle belangrijke beeldende kunstvormen. Het werk van Rosa Loy is krachtig, licht, omvattend en bevat veel humor. Ze noemt zachtheid, meegevoel en hulpvaardigheid als belangrijke vrouwelijke eigenschappen, wat je terugziet in haar zachte kleurenpalet, opgebouwd uit melkeiwit en pigment. In de voormalige DDR waar ze opgroeide, werden jongens en meisjes gelijkgeschakeld wat haar juist nieuwsgierig maakte naar wat de verschillen zijn. Vanaf dat moment deed ze via haar schilderijen en onderwerpen onderzoek naar vrouwelijkheid. De magische uitstraling van haar werk verklaart ze als: ‘Alles is bezield.’
Ze is in de hele wereld bekend, maar niet in ons land. Het Drents Museum in Assen opent echter op 24 september de prachtige tentoonstelling ‘Bilder Bergen’, een uitgebreide presentatie van het werk van Rosa Loy.

(Dit artikel is als column geplaatst in het september/oktober nummer 2017 van de KunstKrant no 5).

Een lust voor het oog

Een lust voor het oog

Visualia 1171 Soo Joo Park
Het Koreaanse topmodel Soo Joo Park in een lasercut metaal creatie van Iris van Herpen tijdens de Fashion Week in Parijs afgelopen maand. Copyright: First Post/Reuters

(BOS)In vijf grote aquaria zitten Deense muzikanten met een instrument. Chinese gongs, een glasharmonica, een viool. Via onderwater-microfoons horen we ijle, gesmoorde klanken. Mysterieus en melancholiek. Met enige regelmaat komen de muzikanten lucht happen, zoals goudvissen dat doen. Een bijzondere ervaring, maar daar kwam het publiek niet voor. Tussen de aquaria werd vorige maand tijdens de Fashion Week in Parijs de met grote spanning verwachte Haute Couture Collection Show 2017/2018 van de Nederlandse Iris van Herpen getoond. Negentien jurken die eigenlijk geen jurken zijn, maar ‘uitvindingen’ in vorm en materiaal.

Iris van Herpen (Wamel, 1984) had in 2012 een opzienbarende tentoonstelling in het Groninger Museum met kledingontwerpen in de vorm van uitwendige skeletten. Daarmee liet ze zien hoe ze bezig is om andere vormen en nieuwe materialen te testen. Vorig jaar kreeg ze het Cultuurfonds Mode Stipendium uitgereikt, de belangrijkste prijs in modevormgeving. Tijdens het Metropolitan Museum of Art’s ‘Manus x Machina’ 2016 liet ze wetenschap, kunst en ‘levende kleding’ samengaan. In dat opzicht is ze meer een beeldend kunstenaar dan een couturier.

De wereld van de haute couture kijkt vol verbazing naar een topkunstenaar die zich volledig heeft losgeschud van tradities en modes. Het is ongelooflijk als je haar bezig ziet met een grote mate van ambachtelijkheid en het gebruik van bijvoorbeeld PETG (polyethyleentereftalaat) of het aanbrengen van iridiscerende folie op doorzichtige tule of organza. Ze is bijvoorbeeld ook de eerste couturier die met een 3D printer werkt. Op YouTube zijn fascinerende filmpjes te zien van zulke maakprocessen.

Voor het publiek gaat het natuurlijk om het resultaat. Dat is verbluffend. De ontwerpen die in Parijs werden geshowd doen nog het meeste denken aan vissenhuiden, aan sluierstaarten die tijdens het voortbewegen in denkbeeldig water golven. Glanzende stoffen van ijl materiaal dat soms als een wolk om de modellen zweeft. Dat ogenschijnlijk gewichtloze (sommige jurken wegen in werkelijkheid 15 kilo) en dansante bepaalt voor een belangrijk deel de magie van deze ontwerpen. Bijzonder vrouwelijk, sensueel en betoverend zijn ze, zoals ze het lichaam van de modellen doet uitvloeien in subtiele, beweeglijke vormen in de ruimte. Een lust voor het oog.

Dat is nog lang niet het eindpunt. Volgens Vogue Nederland is Iris van Herpen intussen alweer bezig met het uitvinden van een onzichtbaarheidsmantel door middel van het buigen van lichtgolven.

De spectaculaire show van Iris van Herpen is op YouTube te zien: Iris Van Herpen | Haute Couture | Fall/Winter 2017/18) Over de voorbereidingen en de techniek: op haar website www.irisvanherpen.com het onderdeel: Iris van Herpen | Aeriform | Behind the scenes

(Deze tekst werd eerder gepubliceerd als Visualia 1171 in het Dagblad van het Noorden van 18 augustus 2017)

 

Vanessa Bell : zoeken naar vrijheid

Vanessa Bell : zoeken naar vrijheid

 

by Vanessa Bell (nÈe Stephen), oil on board, 1912
Vanessa Bell: ‘Virginia Woolf’ (1912) olieverf op karton (40x34cm). copyright: 1961 – Estate of Vanessa Bell

(BOS) Dit portret van de Engelse schrijfster Virginia Woolf werd geschilderd door haar oudste zuster Vanessa Bell (1879-1961). Het hangt op de grote overzichtstentoonstelling van Vanessa Bell in Londen. Vanessa Bell was lid van de zogenaamde Bloomsbury Group, bestaande uit schrijvers, intellectuelen en schilders die de moderne cultuur in Engeland vorm gaven.

Als je kijkt naar wat er rond 1900 gewoonlijk geschilderd werd, zie je meteen hoe modern, licht en speels het werk van Vanessa Bell is. Geel en rood zijn de kleuren die haar werk domineren, wat ook betekent dat er van drama nauwelijks sprake is, al biedt het blauw in dit schilderij daaraan een mooi tegenwicht. De Engelsen in haar tijd vonden het maar wonderlijk zoals ze schilderde. Ze had immers haar opleiding vaan het voorname Royal Academy gedaan en les gehad van schilderberoemdheden als John Singer Sargent en James McNeill Whistler.
In 1901 sloeg haar aanvankelijk wat academische stijl vrij plotseling om in een zoeken en experimenteren. Daar werd verbaasd tegenaan gekeken. Het zijn steeds abstracter wordende vormen, tot ze vanaf 1910 als eerste Engelse kunstenaar helemaal abstract ging werken in composities met cirkels en vierkanten. Abstract, maar toch heel schilderachtig. Het beweeglijke en onbekommerde in haar schilderijen doet denken aan het werk van Henri Matisse. Virginia Woolf typeerde haar werk als van een ‘ruwe welsprekendheid’.
Vanessa Bell keek gretig naar de artistieke ontwikkelingen op het continent en ging al snel haar eigen weg in een vrije, moderne, decoratieve stijl met een heel persoonlijk palet. In dat opzicht was ze een van de belangrijkste gangmakers van de Bloomsburygroep. Wat Virginia in haar boeken nastreefde, vrijheid en een onconventionele stijl, bereikte Vanessa in haar schilderijen.
Zo lijkt dit portret van haar zuster met een breiwerkje in onze ogen misschien wat braaf, maar dat was het in 1912 toen het werd geschilderd zeker niet. De avant-garde in Europa was immers nog maar net van start gegaan. Je ziet aan de manier waarop Vanessa Bell alles opdeelde in kleurvlakken, dat het een ongewoon en experimenteel portret is. Daarin benadrukt ze het karakter en de houding van Virginia zoals ze die weergeeft met opgetrokken schouders weggedoken in de hoge fauteuil. Het is een vorm- en kleurexperiment, maar het is ook een psychologisch portret.
Op dezelfde gedurfde en schilderachtige manier maakte Vanessa Bell karakteristieke interieurstudies en portretten van de andere leden van de Bloomsbury Group. Een aangename kennismaking met de moderniteit.

Tentoonstelling 8 februari t/m 14 juni in de Dulwich Picture Gallery
Ontdek het verhaal achter Bell’s portret van David Garnett door co-curator Ian Dejardin:

Een echte Chrystel Lebas gewonnen!

Een echte Chrystel Lebas gewonnen!

Cadeau_Buddleia-Davidii_0_100Y50M22
Chrystel Lebas, Buddleia Davidii, Butterfly-bush Plant Portraits or Weeds & Aliens Studies (2013). Fotogram (unieke C-print), met handgeschreven titel. 40.6 x 50.8 cm

(HONDERS) Nog niet zo lang geleden is er een nieuw Kunsttijdschrift op de markt gekomen: See All This. In het eerste nummer dat ik inkeek (No 4) zag ik een aantal prachtige landschapsfoto ‘s van Chrystel Lebas, gemaakt in het halfduister, een periode waarin niets meer zeker is en alles twijfelachtig wordt. Een paar bladzijden verder ontdekte ik dat je bovenstaande foto kon winnen. Dat wilde ik wel proberen.

En nu kreeg ik gisteren bericht dat ik gewonnen heb! Wow! Ik ben superblij. Zie hieronder hun toelichting:

DE WINNAAR
Uit de tientallen inzendingen hebben we uiteindelijk toch één winnaar gekozen. We zouden liever een stuk of vijf fotogrammen hebben weggegeven, maar dat is nu juist het ding met originele kunstwerken: er is er echt maar één van.

Dit schreef Liesbeth Honders:

‘Een zwarte achtergrond, paarse bladeren en een hemelsblauwe bloem, die qua bloeiwijze doet denken aan een sering, maar heel anders ruikt. Zou het zijn zoals de vlinder hem ziet? Aangetrokken door de weeë geur, of door de kleur? Ik weet het niet, maar als ik naar deze foto kijk, bekruipt me het verlangen… was ik maar een vlinder.’

Waar de meeste reacties gaan over herkenning – of het nou de herkenning is van een gevoel dat het werk uitstraalt, of de herinnering aan een persoonlijk moment dat het fotogram oproept – daagt het fotogram Liesbeth juist uit om anders te kijken; om een onbekende wereld te overpeinzen. Het fotogram van Lebas toont een bloem die anders oogt dan je gewend bent. Wat is dit voor beeld? Is dit hoe vlinders en andere insecten de wereld waarnemen? Liesbeth weet het niet, maar het is een nieuwe gedachte die is ontstaan, een nieuwe wereld, een andere kijk. Dat vinden we mooi, en daarom hebben we Liesbeth Honders gekozen als winnaar van deze actie. Gefeliciteerd, Liesbeth! We nemen contact met je op om het werk bij jou thuis te krijgen.

De uitgebreidere uitslag lees je hier:
Hoe schilder je een landschap

Hoe schilder je een landschap

IMG
Zwarte plaats 1, 1944 olie op linnen, 66 x 76,6 cm

‘Ik dacht dat iemand me kon vertellen hoe je een landschap moet schilderen, maar ik heb die persoon nooit gevonden. Er zat niks anders op dan te gaan zitten en het te proberen. Ik dacht er moet toch iemand zijn die het me kan leren…maar ik ontdekte dat niemand dat kon. Ze konden me vertellen hoe zij hun landschap schilderden, maar ze konden me niet vertellen hoe ik het mijne moest schilderen’.

Georgia O’Keeffe
(HONDERS) 1887 – 1986 Georgia O’Keeffe was een Amerikaans kunstschilder. Haar werk neemt een baanbrekende positie in binnen de Amerikaanse schilderkunst en speelt zich af in het grensgebied tussen figuratie en abstracte kunst.

Georgia O’Keeffe kwam uit een grote familie, zij was de tweede van zeven kinderen. Al vroeg besloot ze kunstschilder te worden en werd daarin ondersteund door haar moeder zodat ze al op jonge leeftijd schilderles kreeg.

In 1924  trouwde ze met Alfred Stieglitz, die haar als fotograaf al enkele jaren eerder had gevraagd model te komen staan voor zijn camera. Ze vond haar artistieke inspiratie sinds circa 1930 vooral in New Mexico, waar zij zich in 1949, na het overlijden van haar man, in Abiquiú vestigde en waar in 1997 haar woonhuis als museum aan haar werk werd opgedragen. Ze ontving belangrijke Amerikaanse onderscheidingen, zoals de Presidential Medal of Freedom, de hoogste onderscheiding die een Amerikaans staatsburger kan krijgen. In 1985 ontving ze de National Medal of Arts, de hoogste onderscheiding die een artiest in de Verenigde Staten kan krijgen. Toen ze in 1986 overleed was zij 98 jaar.

Terugkerende onderwerpen in haar schilderijen zijn bloemen, rotsen, schelpen, dieren, beenderen en landschappen. Haar schilderijen laten vaak abstraherende contouren en vormen zien met subtiele tonen in verschillende kleuren. Vaak vervormde ze haar onderwerpen tot krachtige, bijna abstracte afbeeldingen. Ze heeft een belangrijke rol gespeeld door een ‘Amerikaanse’ schilderstijl naar Europa over te brengen in een tijd dat de meeste invloed in tegenovergestelde richting ging. Ze was daarmee een van de weinige vrouwen die op dit niveau professionele invloed had. In de jaren 70 begon ze ook met het maken van beelden in klei. In haar late werk schilderde zij grote wolkenformaties die ze vanuit een vliegtuigraam had waargenomen.