Browsed by
Month: December 2016

Uitgesponnen sterfscènes

Uitgesponnen sterfscènes

quiet-passion
Cynthia Nixon (links) als Emily Dickinson en Jennifer Ehle als haar zuster Vinnie in ‘A Quiet Passion’ van Terence Davies.

(BOS) – Omdat de Brits-Belgische film ‘A Quiet Passion’ over het leven van de Amerikaanse dichter Emily Dickinson (1830-1886) slechts mondjesmaat in ons land is te zien, ook niet in het Noorden, moesten we er gisteravond voor naar Zwolle reizen. We kennen de Amerikaanse dichter Emily Dickinson (1830-1883) vooral uit haar gedichten, maar ook van twee of drie foto’s. Daarop zien we een vrouw met een enigszins verlegen, naar binnen gerichte blik, kwetsbaar, iemand die, om het in haar eigen woorden te zeggen, op zoek was naar zichzelf (‘I’m out with lanterns, looking for myself.’) en dat zoeken vorm gaf in haar ontelbare gedichten die haar tegelijkertijd tot eenzaamheid veroordeelden omdat ze, teruggetrokken op haar kamer, uitsluitend in nachtelijke uren schreef en niemand toeliet in haar leven.

Sex and the City
De keuze van Terence Davies voor de hoofdrolspeelster in zijn ‘A Quiet Passion’, over het leven van Emily Dickinson, viel op Cynthia Nixon, een geliefde ster in vele films, maar vooral in de immens populaire soapserie ‘Sex and the City’ waar ze een ondeugende en zelfbewuste advocate speelt.
Zodra ze in A Quiet Passion haar gezicht laat zien, weet je: dit is Cynthia Nixon, maar geen Emily Dickinson. En dat zal ze gedurende de twee uur durende film uit 2015 ook niet worden. Daarvoor is haar uitstraling te vergenoegd, te zelfverzekerd, te enthousiast. Van kwetsbaarheid of zoekend rondtasten in haar innerlijk maakt ze nauwelijks iets voelbaar. Ziekte en dood bij de vleet in A Quiet Passion. Close ups tijdens uitgesponnen sterfscènes, een camera die de overledenen beeldbreed vastlegt tot in de diepte van het graf dat op hen ligt te wachten. Dat maakt A Quiet Passion tot een loodzware ervaring.

 

 

Is het wat, bij de Fundatie?

Is het wat, bij de Fundatie?

1917-kokoschka-zelfportret
Oskar Kokoschka, zelfportret 1917

(BOS) – Is het wat, de tentoonstelling ‘Zie de mens’ in Museum de Fundatie in Zwolle met honderd portretten? We gingen kijken en verlieten na afloop met een gemengd gevoel het museum, zoals de laatste jaren wel vaker bij thematentoonstellingen in De Fundatie. Er is vaak veel te zien, in het qua route misleidende labyrint van zalen, trappen en gangen. Maar welk verhaal wordt ermee verteld, wat is de kunsthistorische waarde?
Ook nu vraag je je af wat de keuze heeft bepaald voor de honderd kunstwerken op ‘Zie de mens’. Het jaartal, blijkt. Vanaf 1917 is bij elk jaar een schilderij gekozen. Een nogal mager uitgangspunt.

Neo Rauch
Maar hoe is ‘Zie de mens’? Het is wat het is. Honderd portretten in allerlei media uitgevoerd, van het geschilderde zelfportret van Oskar Kokoschka uit 1917 tot het onlangs door het museum verworven schilderij van Neo Rauch van een trommelslager. En alles daar tussenin, films, foto’s. sculpturen en tekeningen. Het zijn ook niet allemaal portretten, het gaat om honderd afbeeldingen en uitbeeldingen van mensen. Het hadden er ook honderd andere kunnen zijn. Over alles valt wel wat moois te schrijven, alles is wel interessant.
Francis Bacon
Zoals het expressieve zelfportret van een ontredderde Kokoschka, een foto van Winston Churchill zonder sigaar die Yousuf Karsh maakte, het intrigerende schilderij van Milan Kunc, waar je een tijdje naar blijft kijken om de titel ‘What a Coincidence uit 1986 te kunnen verklaren, de mysterieuze Sfinx van Francis Bacon of de enigszins huiveringwekkende foto van Lee Miller uit 1945 wanneer ze een bad neemt in de badkamer van Hitler.
Genoeg kijkavontuur. Aan de meeste kunstwerken ligt het niet. Het zit ‘m in de vrijblijvendheid van zo’n tentoonstelling.  Je hebt een hoop mooie dingen gezien, maar waar ging het over en waarom eigenlijk?

Zie de Mens
Museum de Fundatie, Zwolle
t/m 15 januari 2017

Nikolaï Astrup, naïeve schilder

Nikolaï Astrup, naïeve schilder

n_astrup-varnatt_i_hagen
Nikolaï Astrup – Voorjaarsnacht –  86 x 105 cm – olie op doek  – 1909

(HONDERS) – Wat doe je op een sombere dag? Wij gingen naar Emden, naar de Kunsthalle om het werk te zien van Nikolai Astrup (1880- 1928). Een Noorse schilder die in zijn eigen land heel bekend werd, maar daarbuiten minder. Hij groeide op in Âlhus in Jølster, waar zijn vader dominee was. Als je de tentoonstellingsruimte binnenloopt, zie je op één van de eerste schilderijen het witte kerkje afgebeeld in het landschap. Op een ander schilderij staan kinderen door een raam te kijken van de Pastorie. Heel realistisch geschilderd.

Hij noemde zichzelf een naïeve naturalistische schilder. Woonde een tijdje in Parijs en in Duitsland, maar vestigde zich later weer in Jølster, waar hij trouwde met Engel en met haar acht kinderen kreeg. Helaas was zijn gezondheid niet goed en stierf hij al op 47 jarige leeftijd.

Voorjaarsnacht
Wat mij het meest opvalt is zijn behoefte om alles heel gedetailleerd uit te werken. Daardoor vind ik de schilderijen die hij bij nacht geschilderd heeft, eigenlijk het meest interessant. Zo ook het schilderij dat hierboven staat afgebeeld. Vroege voorjaarsnacht heet het. Een ongewone situatie, mensen die in het avond-maanlicht in een moestuin aan het werk zijn.
Hij leefde met de seizoenen, hij probeerde de stemming en de sfeer van de verschillende jaargetijden vast te leggen, niet alleen in schilderijen maar ook in de vele houtsneden die hij maakte.
De tentoonstelling NIKOLAI ASTRUP is nog tot 22 januari 2017 te zien in de Kunsthalle Emden.

Bekijk ook het filmpje:

Schoonheid en esthetiek

Schoonheid en esthetiek

midsummer-large
Albert Moore, Midsummer

(HONDERS) – Zaterdag 10 december werd de tentoonstelling Albert Moore, over schoonheid en esthetiek geopend in de Dorpskerk naast Museum de Buitenplaats. De opening werd verricht door Mrs Reyahn King, Chief Executive, York Museums Trust. Ze benadrukte dat ze het knap vond dat directeur Patty Wageman deze tentoonstelling in zo korte tijd georganiseerd had. David van Laar zong liederen van John Dowland en Henry Purcell, begeleid door luitist Arjen Verhage.

Fresco’s
Zodra je werk van Albert Moore bekijkt voelt het alsof je in een andere tijd stapt. 150 jaar terug? Nee, dat niet eens. Want de schilderijen zien er beslist niet ouderwets uit. Maar ze doen ergens denken aan fresco’s. En de kleuren zijn zo anders dan bij zijn tijdgenoot Alma Tadema, waar momenteel een expositie van te zien is in het Fries Museum. Het allermooiste werk vond ik toch wel ‘Midsummer’. Naast de oranje gewaden de mintgroene waaiers. Waaiers?

Pompeiï
Albert Moore ontleende zijn motieven aan afbeeldingen van Griekse vazen en hij was in Pompeiï geweest. Vrouwen dragen vaak doorzichtige draperieën. Verder gebruikte hij alles wat hij interessant vond, of het nu in een bepaalde tijd hoorde of niet. In zijn tijd werd hij gezien als een moderne avantgardistische schilder, en werd niet door iedereen begrepen en gewaardeerd. Toen niet en daarna ook niet want dit is de allereerste solotentoonstelling in Nederland van zijn werk!

Albert Moore. Over schoonheid en esthetiek – 10 december t/m 19 maart 2017
Museum de Buitenplaats, Eelde

Hodler, Monet en Munch

Hodler, Monet en Munch

img_7717-kopie
(BOS) – Er waren opvallend weinig interessante tentoonstellingen deze maanden in Parijs. Maar omdat in Musée Marmottan Monet een expositie rond Hodler, Monet en Munch te zien was, gingen we toch op stap. Parijs zo rond de feestdagen is sowieso de moeite waard. Marmottan is een klein museum met een eigen, tamelijk grote collectie schilderijen van Claude Monet. Een aantal daarvan was ingezet als onderdeel van een tentoonstelling waarin dat werk samen met schilderijen van Hodler en Munch was samengebracht in een voorbeeldige samenhang qua onderwerp, thema en schildertrant, ondanks de grote verschillen in stijl tussen de drie kunstenaars.

Natuurdrama
Het werd druk bezocht, we moesten tussen de andere bezoekers en twee rondleidingen laveren, maar met wat geduld en enige behendigheid lukte het toch om een mooie indruk te krijgen van het werk van deze drie avant-gardisten. Wat was hun gemeenschappelijkheid vooral? Lak hebben aan vooroordelen en verwachtingen, en veel gevoel voor sfeer, kleur en natuurdrama in schilderkunstige betekenis. De bergseries van Hodler waren op zich al de moeite waard om daarvoor naar Parijs te gaan. Typerend voor deze drie kunstenaars is ook dat ze in de natuur zelf schilderden, ongeacht zomer, winter of weersomstandigheden, ter plekke op zoek naar de geheimen van kleur en atmosfeer. Een tentoonstelling die uitnodigt om zelf te gaan schilderen.
Tot 22 januari te bezoeken. Dinsdag t/m zondag 10-18 uur. Rue Boilly 2, Parijs.